Standardy ochrony małoletnich w Ośrodku Pomocy Społecznej w Kórniku.
Preambuła
Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez pracowników Ośrodka Pomocy Społecznej w Kórniku jest działanie dla dobra dziecka i jego najlepszym interesie. Każdy pracownik traktuje dziecko z szacunkiem oraz uwzględnia jego potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przez kogokolwiek wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie.
Pracownicy Ośrodka Pomocy Społecznej w Kórniku, realizując te cele działają w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych oraz swoich kompetencji.
Postanowienia wstępne
- Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę.
- Interwent – osoba zatrudniona w Ośrodku Pomocy Społecznej na stanowisku pracownika socjalnego, starszego pracownika socjalnego, specjalisty pracy socjalnej, starszego specjalisty pracy socjalnej, starszego specjalisty pracy socjalnej – koordynatora, asystenta rodziny, starszego asystenta rodziny.
- Dzieckiem jest każda osoba do ukończenia 18 roku życia.
- Opiekunem dziecka jest osoba uprawniona do reprezentacji dziecka, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny. W myśl niniejszego dokumentu opiekunem jest również rodzic zastępczy.
- Zgoda rodzica dziecka oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców/opiekunów prawnych dziecka. Jednak w przypadku braku porozumienia miedzy rodzicami dziecka należy poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny.
- Dyrektor to osoba zarządzająca Ośrodkiem zgodnie ze statutem.
- OPS – należy rozumieć Ośrodek Pomocy Społecznej w Kórniku.
Rozdział I
Bezpieczny kontakt pracowników z dziećmi. Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci.
§ 1. Pracownik przed dopuszczeniem do realizacji obowiązkach w zakresie wychowania , edukacji, wypoczynku, leczenia małoletnich lub z opieką nad nim, podaje swoje dane osobowe, które następnie służą Dyrektorowi OPS do wykonywania obowiązku określonego w art. 21 Ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym ( t.j. Dz. U z 2023 r. poz.1304 ) i sprawdzania pracownika w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym, zwanym dalej Rejestrem. W aktach osobowych pracownika przechowuje się wydruk pierwszego oraz ostatniego sprawdzenia osoby w Rejestrze.
Osoba figurująca w Rejestrze nie może zostać zatrudniona. Zakres danych osobowych potrzebnych do sprawdzenia osoby w Rejestrze znajduje się w załączniku nr 4. do niniejszego pisma.
W celu monitorowania bezpieczeństwa Dyrektor dokonuje każdego roku sprawdzenia figurowania pracownika w Rejestrze.
Poza sprawdzeniem figurowania osoby w Rejestrze pracownik podejmujący obowiązki pracownicze, podpisuje oświadczenie, jak w załączniku nr 3 do niniejszego pisma.
W przypadku powzięcia informacji o wszczęciu wobec pracownika postępowania karnego o przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub przestępstwo z użyciem przemocy popełnione przeciwko dzieciom należy niezwłocznie odsunąć go od wszelkich form kontaktu z dziećmi i przenieś na stanowisko pracy, na którym ten kontakt nie występuje lub rozważyć zakończenie umowy o pracę.
§ 2. Wszyscy pracownicy zobowiązani są do utrzymania profesjonalnej relacji z dziećmi i każdorazowego rozważenia, czy ich relacja, komunikat bądź działanie wobec dziecka są adekwatne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe wobec innych dzieci.
Wszyscy pracownicy są zobowiązani do działania w sposób otwarty i przejrzysty dla innych, aby zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji danego zachowania, co należy dbać zwłaszcza w odniesieniu do dzieci ze spectrum np. autyzmu lub innych deficytów, gdzie rozumienie sytuacji społecznych może być na obniżonym poziome.
Nie wolno ujawniać informacji wrażliwych dotyczących dziecka wobec osób nieuprawnionych, w tym wobec pozostałych podopiecznych OPS lub pracowników, którym wiedza ta nie jest niezbędna do wykonywania swoich obowiązków . Obejmuje to między innymi informacje o sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej. Wszelkie informacje o niepełnosprawności lub zdiagnozowanych zaburzeniach/ chorobach itp. mogą być omawiane z dzieckiem wyłącznie za zgodą jego rodziców i być słusznie uzasadnione.
§ 3. Zabrania się komunikacji z dziećmi zachowywać się w sposób niestosowny. Obejmuje to używanie wulgarnych słów, gestów i żartów, czynienie obraźliwych uwag, nawiązywanie w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej oraz wykorzystywanie wobec dziecka relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby ).
Zaleca się wdrażanie dzieci do przyjmowania asertywnej postawy i zapewnienie ich, że jeśli czują się niekomfortowo w jakiejś sytuacji, wobec konkretnego zachowania czy słów, mogą o tym powiedzieć bezpośrednio w rozmowie pracownikowi i mogą oczekiwać odpowiedniej reakcji i/ lub pomocy.
Pracownicy nie kontaktują się prywatnymi kanałami komunikacji z dziećmi bez wiedzy ich opiekunów prawnych. W szczególności pracownicy nie prowadzą z dziećmi prywatnych rozmów z wykorzystaniem mediów społecznościowych bez wiedzy i zgody rodzica / opiekuna. Zasada ta nie dotyczy sytuacji ( nawet potencjalnego ) zagrożenia życia i zdrowia dziecka. W takim przypadku pracownik może kontynuować rozmowę, lecz zobowiązany jest jednocześnie powiadomić Dyrektora OPS o kontakcie z dzieckiem i przyczynach tego kontaktu. Powiadomienie powinno być w miarę możliwości dokonane pisemnie lub mailowo.
W przypadku rozpoczęcia prywatnej rozmowy z wykorzystaniem mediów społecznościowych przez samo dziecko pracownik nie kontynuuje rozmowy i poleca dziecku zgłoszenie się do niego w miejscu wykonywania obowiązków służbowych lub z wykorzystaniem służbowych kanałów komunikacji zdalnej.
§ 4. Kontakt fizyczny z dzieckiem odbywa się zawsze za jego zgodą i zgodnie z jego potrzebą.
Każde przemocowe działanie wobec małoletniego jest niedopuszczalne – wynika to z przepisów prawa. Zabrania się jakiegokolwiek naruszania nietykalności cielesnej dzieci. Istnieją jednak sytuacje, w których kontakt fizyczny z dzieckiem może być stosowany , wręcz niezbędny i spełnia zasady bezpiecznego kontaktu, uwzględnia wiek dziecka, etap rozwojowy, płeć, kontekst kulturowy i sytuacyjny. W związku z tym, że nie można wyznaczyć uniwersalnej zasady dotyczącej stosowności każdego takiego kontaktu fizycznego, należy kierować się zawsze profesjonalnym osądem, słuchając, obserwując i odnotowując reakcję dziecka ( np. w momencie napadów agresji czy napadów drgawkowych ), pytając go o zgodę na kontakt fizyczny ( np. przytulenie ) i zachowując świadomość, że nawet przy dobrych intencjach taki kontakt może być błędnie zinterpretowany przez niego lub osoby trzecie. Zaleca się, aby w stosunku do dzieci z niepełnosprawnościami, przewlekle chorych lub z innymi zdiagnozowanymi zaburzeniami rozwojowymi ustalić z rodzicem/ opiekunem optymalne formy kontaktu fizycznego z dzieckiem.
W przypadku nawiązania kontaktu fizycznego z dzieckiem należy być przygotowanym na wyjaśnienie swoich działań.
Nie należy angażować się w takie aktywności, które mogą zostać przez dziecko lub obserwujących dwuznacznie odebrane, jak: łaskotanie, udawanie walki z dziećmi czy brutalne zabawy fizyczne.
Zaleca się zachowanie szczególnej ostrożności wobec dzieci, które doświadczyły nadużycia i krzywdzenia, w tym seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania. Takie doświadczenia mogą czasem sprawić, ze małoletni będzie dążyć do nawiązywania niestosownych bądź nieadekwatnych fizycznych kontaktów z dorosłymi lub źle odczyta intencje pracownika. W takich sytuacjach ważna jest pomoc małoletniemu, zapewnienie go o wsparciu, ale też o konieczności poszanowania granic dorosłego.
Kontakt fizyczny z dzieckiem nigdy nie może być niejawny bądź ukrywany, wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy.
Będąc świadkiem jakiegokolwiek z wyżej opisanych zachowań i/ lub sytuacji ze strony innych dorosłych lub dzieci , zawsze należy poinformować Dyrektora i postępować zgodnie z obowiązującymi procedurami.
Pracownicy Ośrodka Pomocy Społecznej w Kórniku posiadają odpowiedni wiedzę i w ramach wykonywanych obowiązków zwracają uwagę na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci.
W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka pracownicy OPS którzy pozostają z dzieckiem/ jego rodziną w bezpośrednim kontakcie podejmują rozmowę z rodzicami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując ich do szukania pomocy. W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka pracownicy przekazują tę informację Dyrektorowi ( rozdział II zasady i procedura podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego).
Standardy ochrony małoletnich w Ośrodku Pomocy Społecznej w Kórniku.PDF